Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk kez, 1915 olaylarının yıldönümü vesilesiyle, Başbakan düzeyinde Ermenilere taziye mesajı yayınlandı. Yayınlanan taziye mesajı bir ilk olması sebebiyle dünya basınında da yankı buldu. Bu sürpriz açıklama Ermeni aydınları tarafından "eksiklikleri olmasına rağmen oldukça önemli" olarak değerlendirildi.

"24 NİSAN'I BİRLİKTE ANALIM"

Başbakan Erdoğan'dan 24 Nisan mesajı, Agos gazetesinin internet sitesinde yorumsuz yer aldı. Sitede Agos'un son sayısında "Diaspora'dan mektubun var Türkiye" başlıklı haberde, Ermenistanlı yönetmen Eric Nazarian'ın Türkiye toplumuna yönelik kaleme aldığı mektubun yer alması dikkat çekti. Nazarian'ın mektubunda "Türkiye toplumuna 'Bu anma günü size de ait' demek istiyorum. Siz katılmadan ve bugünü tanımadan, bizler toplum olarak iyileşemeyiz. Toplum olarak iyileşmek mümkün mü? Anlamlı diyaloglarla, bu korkunç trajedinin yarattığı kısa ve uzun vadeli sonuçları kabullenerek geçmişle ve soykırımla açık bir şekilde yüzleşerek. Bugün, hakkaniyetli Türklerin anısına ve onların kurtardığı hayatlara da ait. 24 Nisan, dünya genelindeki Ermeniler için bir anma ve düşünme günü. Bugün, yeni fikirler ortaya atan, kültürümüze etki etmiş, meşhur yazar, sanatçı, entelektüellerin susturulduğu gün. Kalemler kılıçlarla kesildi. Lakin barış için kullanılan kalemler yeniden doğrulacak ve aynı Hrant Dink'in bizlere öğrettiği gibi barış ve adalet adına gerçeği haykıracak" ifadelerine yer verildi.

"ÜZÜNTÜ BEYANI KIYMETLİ, İYİ BİR NOKTADAYIZ"

Gazeteci Hayko Bağdat açıklamaya ilişkin olarak birçok değerlendirmenin yapılabileceğini ancak kendisinin bu üzüntü beyanını kıymetli bulduğunu söyledi. Bağdat şöyle konuştu:

"İlk okuduğumda biz ısrarca şunu söylemeye çalışıyoruz: Biz kasabanın sırrı ile yaşıyoruz. Yok edilmiş bir halkın hatırasıyla yaşıyoruz. Kaybettiğimiz değerlerler için, usulüne uygun bir cenaze töreni yapmak istiyoruz. Reel siyaset soğuk bir iş. Açıklamanın kodları ile ilgili çok şey söyleyebilirim ama bunu bugün söylemek istemiyorum. Çünkü ilk defa bu noktaya geldik. Ben ölmüşlere rahmet dileyen, Fatiha okuyan birini duyduğumda 'amin' diyorum. 100 yıl süren acıdan sonra normalleşme için şanstır bu açıklama. Öldürülmüş insanlara, siyasi erkin en tepesinden gelen üzüntü beyanını kıymetli adlediyorum. Bundan sonrasında bu söylemi geliştirmek durumundayız. İyi bir noktadayız."

DÜNYA BASININDAN İLK TEPKİLER

AFP ajansı 1915 olaylarının 99'uncu yıldönümünden bir gün önce yayınlanan taziye mesajını, "Bir Türk liderin yaşanan ölümler üzerine yaptığı ilk açık yorum" olarak verdi.

"SOYKIRIM DEĞİL TEHCİR DEDİ"

Associated Press Ajansı, Erdoğan'ın taziyelerini ilettiği mesajın 9 ayrı dilde yayınlandığını dünyaya duyurdu. Ajansın haberinde, "Başbakan, Türkiye'nin şiddetle reddettiği 'soykırım' ifadesini kullanmadı, bunun yerine 'tehcir' dedi ve bunun gayr-ı insani sonuçlar doğurduğunu ifade etti" denildi.

"BEKLENMEDİK MESAJ"

Reuters'ın haberinde taziye mesajının "beklenmedik" olduğuna vurgu yapıldı ve "Türkiye Başbakanı Tayyip Erdoğan, Birinci Dünya Savaşı'nda öldürülen Ermenilerin torunlarına taziyelerini sundu" denildi.

İsrail gazetesi Jerusalem Post'un internet sitesinde haber, "Erdoğan Ermeni soykırımını tanımıyor ancak ailelere taziyelerini gönderiyor" başlığıyla verildi.

ERMENİ BASINI: ERDOĞAN İLK KEZ TAZİYE İLETİYOR

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 23 Nisan etkinlikleri çerçevesinde meclis konuşması sırasında 1915 yılı olaylarıyla ilgili Ermenistan halkına taziyet mesajı göndermiş olması Erivan tarafından tepkisiz karşılandı. Ne Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, ne de Ermenistan Dışişleri Bakanlığı şu ana kadar Ankara'dan gelen mesaja resmi tepki göstermedi.

Başbakan Erdoğan'ın Ermenistan meselesi hakkında açıklamalarını sadece yerel basının dikkatini çekti. Armenia Today haber portalı, "Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan 1915 yılında soykırım gören Ermenilerin torunlarına taziyet mesajı yayınladı. 9 dilde yayınlanan Erdoğan mesajında Birinci Dünya Savaşı sırasında yaşanan olayların hem Türk halkı hem de Ermeni halkına acı günler yaşattığını söyledi. Türkiye Başbakanı 99 yıl önce ölen Ermenilerin torunlarına taziyet mesajı iletmesi yanı sıra tarihi yaranın iki ülke halkları tarafından ortak çalışmalarla sarılabileceği ümidini de dile getirmiş oldu" denildi.

"ASIL SÜRPRİZ YARIN YAŞANABİLİR"

Novosti Armenia haber ajansı ise Türkiye'de bir başbakanın ilk defa 1915 yılı olayları hakkında böyle bir konuşma yaptığının altını çizerek, "Recep Tayyip Erdoğan bugün ilk defa ermeni halkına taziyet mesajı göndermiş oldu. Ancak asıl sürpriz yarın yaşanabilir. Erdoğan'ın taziye mesajında özel gün olarak tanımladığı 24 Nisan için de bir konuşma hazırlıyor. Bakalım yarın ne söyleyecek" ifadelerine yer verdi.

Ermenistan'daki geride kalan yayınlar da benzer ifadelerle Başbakan Erdoğan'ın 23 Nisan konuşmasını duyururken, en önemli vurgu, "Türkiye yönetimi zirvesi ilk defa böyle bir konuşma yapıyor" tespitini ön plana çıkardı.