Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) tarafından ilan edilen ‘2012 Uluslararası Itrî Yılı’nın açılışı, Yenikapı Mevlevihanesi'nde, Itri’nin bestesi Segâh makamındaki Sema Ayini ile yapıldı. Sema, yerli ve yabancı onlarca akademisyen tarafından ilgiyle izlendi.

Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi Medeniyetler İttifakı Enstitüsü tarafından düzenlenen programa İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, Portekiz Eski Cumhurbaşkanı ve BM Medeniyetler İttifakı Yüksek Temsilcisi Jorge Sampaio, Medeniyetler İttifakı Enstitüsü Türkiye Koordinatörü Prof. Dr. Bekir Karlığa, akademisyenler ve dünyanın birçok ülkesinden izleyiciler katıldı.

Sema ayini öncesinde Medeniyetler İttifakı Enstitü Müdürü Prof. Dr. Recep Şentürk, Itrinin 300. ölüm yıldönümü münasebetiyle bir araya geldiklerini kaydetti. Medeniyetler İttifakı Enstitüsü’nün Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi bünyesinde faaliyetlerini yürütmekte olduğunu dile getiren Şentürk, “Mevlevi tarikatında sanat, manevi eğitim aracıdır. Sanat güzelliği takdir etmeyi öğretir. İnsanın ruhunu inceltir. Böylece insanın mükemmelliğe gitmesini sağlar. Itri Yenikapı Mevlevihane’sinde yetişen güzide şairlerden biridir” diye konuştu.

BİNDEN FAZLA ESERİ VAR ANCAK 20’Sİ GÜNÜMÜZE ULAŞTI

Medeniyetler İttifakı Enstitüsü Sanat Danışmanı Yard. Doç. Dr. Yalçın Çetinkaya, “2012 yılının UNESCO tarafından ‘Uluslararası Itri Yılı’ ilan edilmesi vesilesiyle bu gece Itri'nin çok önemli bir eseri olan Segâh Ayinini dinleyeceğiz. Segâh, Itri'nin ne kadar kuvvetli bir bestekâr olduğunu ortaya koyması açısından çok önemli bir eser. Bestekârımız 1000’den fazla eser bestelemiş ve günümüze 20 civarında eseri ulaşmıştır. Üstelik nota ve kayıt sisteminin olmadığı, eserlerin hocadan talebeye meşk usulüyle aktarıldığı bir döneme rağmen” dedi.

"SEGAH MAKAMINI KULLANMASI MAKSATLIDIR"

Itri'nin özellikle Segâh makamını kullanmasında bir maksat olabileceğinin altını çizen Çetinkaya, “Segah, Türk musikisinde ortalama bir makamdır. İnsan hissiyatını çok güzel ifade eden makamlardan biridir. Tam adıyla Buhurizade Mustafa Itri Efendi bestekârlığı yanında çiçek ve meyve yetiştirirdi. Itri, Silivrikapı civarında doğup Yenikapı Mevlevihane’sinde yetişmiştir. Divan şairi Şeyhülislam Esad Efendinin verdiği bilgiye göre Yenikapı Mevlevihanesi'nde yatmaktadır. Fakat mezar taşı kayıp olduğundan yerini tespit etmek mümkün olmamıştır. Ama eminim buralarda bir yerde yatmaktadır” şeklinde konuştu.

Konuşmaların ardından Kültür Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Sema Topluluğu tarafından Itri’nin en önemli bestelerinden olan ‘Segâh’ makamında bir sema ayini düzenlendi.

MEDENİYETLER İTTİFAKI BAŞBAKAN ERDOĞAN TARAFINDAN DESTEKLENİYOR

“Enstitüden ve sema atmosferinden çok etkilendim” diyen Portekiz Eski Cumhurbaşkanı ve BM Medeniyetler İttifakı YüksekTemsilcisi Jorge Sampaio, Medeniyetler İttifakı projesinin Türk hükümeti ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklendiğini söyledi. “Değişik milletler, dinler ve kurumlar arasındaki diyalog ve anlayışı artırmaya çalıştıklarını aktaran Sampaio, “Bu kurum emin adımlarla insanlar arasında gerçekleşmesi gereken diyalogu tesis ediyor. Birbirimizi anlayarak, beraber yaşayarak barışı sağlayabiliriz” diye konuştu.

Sonradan Müslüman olup Türkiye’yi gezen ardından da semazen olmaya karar veren Amerikalı Muhammed Bünyamin Van Hattom, gösteriden oldukça etkilendiğini dile getirdi.

Semah gösterisinin ardından İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu, BM Medeniyetler İttifakıYüksek Temsilcisi Jorge Sampaio’ya ebru tablosu, çini ve Yenikapı Mevlevihanesini anlatan bir kitap hediye etti.

ITRİ KİMDİR?

1640-1712 yılları arasında yaşayan Itri zamanına göre iyi eğitim görmüştür. Binin üzerinde bestesi olduğu tahmin edilen Itri’nin bugüne kadar 20 eseri günümüze ulaşmıştır. Itri bugüne ulaşan az sayıda eseriyle bile, ne kadar önemli bir bestekar olduğunu ortaya koymuştur. Daha da önemlisi muhteşem diyebileceğimiz eserleriyle aynı zamanda İslam medeniyetinin de sesi olmayı başarmıştır. Itri Osmanlı-İslam musikisi için tam bir dönüm noktasıdır ve medeniyet müziği açısından da önemli bir referans kabul edilmektedir.