Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Oya Akgönenç, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Uzmanı Prof. Dr. İdris Bal, Ortadoğu Uzmanı Siyaset Bilimci Kenan Çamurcu’dan çarpıcı analizler, AK Parti ve MHP’den ilginç yorumlar:

BM Güvenlik Konseyi’nin İran’a yaptırımı öngören teklifine ABD’nin üye ülkeler üzerindeki baskısına rağmen Türkiye’nin dik duruş sergileyerek ‘Hayır’ oyu vermesini değerlendiren uzmanlar Vakit’e çarpıcı açıklamalarda bulundular. Saadet Partisi kurmaylarından Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. Oya Akgönenç, Türkiye’nin ‘Hayır’ oyu vermesini, “Çok doğru bir karar. Tutarlı bir hareket ve dik duruş” şeklinde değerlendirdi.

ASLAN DEĞİRMENCİ’nin haberi

BİZ HER YOLU DENEDİK

Türkiye ve Brezilya'nın İran ile nükleer takas anlaşmasına imza attığını hatırlatan Akgönenç, “Nükleer takas anlaşması henüz proje halindeyken, ABD tarafından sessizce kabul edilmişti. Türkiye ile Brezilya’nın projesi 8 ay önce ABD’nin yaptığı teklife de çok benziyordu. Fakat ne var ki bu teklif bir alternatif olarak ortaya konduğu anda hemen ABD İsrail’in etkisiyle pozisyon değiştirdi ve ‘Hayır, biz bunu kabul etmiyoruz’ demeye başladı. Israrla yaptırımların artırılması için baskı girişimlerinde bulundu. Oysa biz bir alternatif sunup, diplomatik ve politik yolla yapılacak her yolu denedik. Yapılması gereken doğruya giden her adımı attık. Sonunda oylamaya geldiğimizde bizim doğal olarak bu yaptırımlara ‘Hayır’ diyerek tüm ülkeleri diplomasi yoluna teşvik etmemiz gerekirdi. Mantıklı bir devlet sadece bunu yapardı. Türkiye de bunu yaptı” dedi.

AKSİNİ DÜŞÜNMEK BİLE İSTEMİYORUM

İçeriden ve dışarıdan yükselen cılız tepkilerin bir anlam ifade etmediğini vurgulayan Akgönenç, “Türkiye geri adım atmayarak kararlı bir duruş sergiledi. Buna itiraz edenleri anlamak çok güç. Bunun aksi olsaydı, prestijimiz yok olurdu. Tutarlı bir hareket yapılmış ve dik durarak barış yolunun sonuna kadar kullanılması istenmiştir. Bunun aksini düşünmek bile istemiyorum” diye konuştu.

ÖZERK HAREKET ETTİĞİMİZ GÖRÜLDÜ

Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Uzmanı Prof. Dr. İdris Bal da, “Türkiye kendi projesinin arkasında durdu ve ilkeli bir karar verdi. Türkiye’nin ‘Hayır’ demesi sürpriz değil, ‘Evet’ demesi sürpriz olurdu. Artık herkes Türkiye’nin özerk hareket ettiğini gördü ve ‘Hayır’ oyu ülkemize saygınlık kazandırdı” dedi.

TÜRKİYE’DEN GERİ ADIM ATILMASI BEKLENEMEZ

Türkiye’nin Ankara merkezli, kendi çıkarlarına odaklı, kendi planlarını uygulamaya çalışan bir ülke konumunda olduğunu hatırlatan Bal, “Türkiye artık Ortadoğu ve Afrika’yı görüyor, aynı zamanda Pasifik’i keşfediyor. Bunların yanı sıra İran ile komşu ülke olarak yeni diplomatik ilişkiler geliştiriyor. Hepsinden önce Türkiye kendi uluslararası çıkarları gereği zararlı çıkacağı gelişmelere soğuk bakıp ‘Hayır’ diyebiliyor. Artık Türkiye dünya barışında da aktif rol üstlenmiş durumda. Dünyadaki sorunların krize dönüşmemesi için elini taşın altına koyan bir ülke haline gelen Türkiye, son olarak Brezilya ile birlikte takas projesi geliştirdi ve İran’a sundu. İran tarafından kabul gören proje büyük yankı meydana getirmişken Türkiye’nin geri adım atması beklenemezdi. Türkiye kendi projesinin arkasında durdu ve ilkeli bir karar verdi. Türkiye’nin ‘Hayır’ demesi sürpriz değil, ‘Evet’ demesi sürpriz olurdu” diye konuştu.

BİZE DUYULAN İHTİYAÇ ARTACAK

İddiaların tersine ‘Hayır’ oyunun krize neden olmayacağını, aksine Türkiye’ye duyulan ihtiyacın artacağını vurgulayan Bal, “Bu, ABD ve AB ile aramıza soğukluk girmesine neden olmaz. Çünkü artık herkes Türkiye’nin özerk hareket ettiğini görüyor. Bu, ülkemize büyük bir saygınlık kazandırmıştır. Krizleri çözme noktasında ülkemize duyulan ihtiyaç daha da artmıştır. Bu da ülkemizin ABD ve AB ile ilişkilerini derinleştirecektir” ifadelerini kullandı.

BİZ DEĞİL, ONLAR DÜŞÜNSÜN

Ortadoğu Uzmanı Siyaset Bilimci Kenan Çamurcu ise “Türkiye ilkesel bir duruş sergiledi. Güçlülerin hukuku değil herkes için, eşit adalet için Türkiye ‘Hayır’ oyu kullandı” dedi.

‘Hayır’ oyu ile Türkiye’nin dünyadan yola siyasi kararlar ile değil, gerçek hukuk yoluyla devam etmesini istediğini vurgulayan Çamurcu, “Bu son derece önemli bir adımdır ve desteklenmelidir. Hukuka dönülmeden sorunların çözülemeyeceğini vurgulayan Türkiye ‘Hayır’ oyu kullanarak ikazda bulundu. Barışın tek yolunun hukuk olduğunu ısrarla belirten Türkiye, dünya ülkelerine Brezilya ile birlikte çarpıcı bir ders verdi. Türkiye’nin ‘Hayır’ oyu sayesinde dünya pergelin sabit ucuna kavuştu. Pergelin sabit ucu hukuk, seyyar ucu ise ideolojidir. Artık Türkiye dünyanın sabit pergel ucu oldu ve herkes ona bakarak duruşunu sergileyecek. Bu, istikrarlı dürüst politikaların bir sonucudur. Kıyamet senaryolarının hepsinin boşa çıkacağını da yere sağlam basan Türkiye sayesinde tüm dünya görecektir. Bundan sonra biz değil, onlar düşünsün” diye konuştu.

TÜZMEN: EKSEN KAYMASI YOK, KOMŞULARLA İYİ İLİŞKİLER VAR

Parlamentoda gazetecilerin sorularını cevaplayan AK Parti Mersin Milletvekili Kürşad Tüzmen ise, dünyadaki nükleer yarışla ilgili olarak, Türkiye'nin İran konusunda dostane, barışçıl bir yaklaşım sergilediğini anlattı. Tüzmen, ''BM toplantısında Türkiye farklı hareket etseydi, daha önce uranyum takası konusunda yaptığı girişimi kendisi ortadan kaldırmış olurdu'' dedi. Türkiye için eksen kaymasının söz konusu olmadığını ancak Türkiye'yi, ''şer odakları'' denilen eksenlere kaydırtmaya çalışan bazı odakların birtakım çalışmalar yaptığını ifade eden Tüzmen, ''Türkiye daima batıya doğru, AB'nin ciddi bir üyesi olma yolunda çalışmalarını devam ettirecektir'' diye konuştu.

Tüzmen, ''ABD'nin hayal kırıklığı yaşadığına'' yönelik haberlerle ilgili bir soruya da şu cevabı verdi: ''ABD'nin komşusu iki tane. Biri Kanada, diğeri Meksika. İkisi ile de ciddi ticaret anlaşmaları var ve üçlü çalışıyorlar. Bu kadar rahat. Türkiye'nin durumu öyle değil. Etrafındaki komşularıyla ilişkileri iyi olmak zorunda. Biz burada karar alırken ticari, siyasi durumu ve gelecek nesilleri düşünmeliyiz. Bence biz en doğrusunu yapıyoruz.

Ambargo dışarıdan konuluyor ama esas etkilenen ülke burada, yanı başınızda. Avrupa'da, Amerika'da kimse Türkiye'nin etkilendiği kadar bu ambargodan etkilenmez.''

MHP: ÇEKİMSER KALMALIYDIK

MHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Deniz Bölükbaşı ise, Türkiye'nin, BM'nin İran'a yeni yaptırım kararının oylamasında en azından çekimser kalması gerektiğini savunarak, "Türk dış politikasında AK Parti döneminde bir omurga kayması sorunu yaşanıyor. Gelinen noktada Türkiye uluslararası camiada yalnızlaşmakta, tecrit edilmekte ve marjinal hale gelmektedir" dedi. Vakit-