ADALET BAKANI ERGİN:

Ergin, TBMM'de, gazetecilerin, Anayasa Mahkemesinin Anayasa değişikliğiyle ilgili kararını değerlendirdi.

Anayasa Mahkemesinin kararının, Anayasa'nın 148. maddesine aykırı olduğunu söyleyen Ergin, kararın henüz yasalaşma sürecini tamamlamadığını, referandumda kabul oyları daha fazla çıktığı taktirde yasalaşmış olacağını ve ondan sonra Anayasa Mahkemesinde bir denetimin söz konusu olabileceğini belirtti. Ergin, ''Ancak Anayasa Mahkemesi bunu değerlendirme kararı aldı. Arkasından da sadece şekil denetimi yapabilecekken esas denetimi yapmıştır. Anayasa Mahkemesi, Anayasa'nın 148. maddesini ihlal etmiştir'' dedi.

Bu akşam itibariyle ''Anayasa Mahkemesindeki serüvenin sona erdiğini, bundan sonra Anayasa Mahkemesinden geçen şekliyle metnin referanduma gidileceğini'' ifade eden Ergin, referandumda milletin vereceği karara herkesin saygı göstermek zorunda olduğunu kaydetti.

Ergin, paketin, bu haliyle de Anayasa'da çok önemli reformları içerdiğini dile getirdi. Bu açıdan 12 Eylül'de yapılacak referandumda bütün vatandaşları sandığı gitmeye, görüşleri sandıkta ifade etmeye davet eden Ergin, ''Umut ediyorum ki vatandaşlarımız sandıkta bu pakete 'evet' oyu kullanacaktır'' dedi.

''Paketin ruhu bozulmamış mıdır?'' sorusuna, Ergin, ''Yapılan değişiklikler esas itibariyle parlamentonun yetkisine müdahale mahiyetindedir. Yasama yetkisi parlamentoya ait bir yetkidir. Pakette öngörülen model çoğulcu bir modeldi ama bu değişiklikten sonra çoğunlukçu bir anlayış taşıyacaktır. Buna rağmen bu haliyle de paket mevcut Anayasamızda vatandaşımıza önemli haklar sağlamaktadır. Referandum önemini korumaktadır'' diye konuştu.

Ergin, ''Maddenin içerisinde cümleler çıktıktan sonra maddenin komple düştüğü'' yönünde iddiaların sorulması üzerine, ''Bu iddiaları tartışmam bile'' dedi.

Gazetecilerin, ''MHP'nin seçim çağrısı oldu'' sözlerine, Ergin, ''Şu anda referandum var, seçim yok'' karşılığını verdi.

ADALET KOMİSYONU BAŞKANI İYİMAYA:

Meclis Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, AK Parti Genel Merkezi'ne gelişinde Anayasa Mahkemesi'nin kararını değerlendirdi. Anayasa, Yüksek Mahkemeye esastan inceleme yetkisi vermediğini vurgulayan İyimaya, mahkemenin önceki bir kararda geliştirdiği bir usulü uygulayarak esasa girdiğini vurguladı. Kararın reform paketinin özünü etkilemeyeceğini dile getiren İyimaya "Reform arabasının benzini tam, motoru sağlam birkaç kaportasında çizik var." dedi.

CHP Grup Başkanvekili Muharrem İnce, Anayasa Mahkemesinin, anayasa değişikliği paketine ilişkin kararına ilişkin, ''Sorunumuz o 2 maddeyle ilgilidir, 2 madde referanduma gitmeyecekse, hayırlı uğurlu olsun'' dedi.

Kararın açıklamasının ardından yapılan değerlendirmelerde bulunan CHP Grup Başkanvekili İnce, şunları söyledi:

''Anayasa Mahkemesi, hukuki bir inceleme yapmıştır. Haklı bulur, haklı bulmaz... Anayasa Mahkemesi, bugüne kadar ki başvurularımızın yüzde 63'ünde bizim istediğimiz şekilde karar vermiş, yüzde 37'sinde farklı kararlar vermiş. Bunun hukuki sonuçları olduğu gibi bilimsel platformda da bu tartışılacak. Karara saygılıyız.

Karar, beni şahıs olarak tatmin etmedi... Ama halkımız, bütün milletimizi tatmin edecektir. Anayasa Mahkemesinin, CHP'nin hassasiyetlerini dikkate almak gibi bir özelliği yok, olmak zorunda da değil. İktidar partisi, sürekli olarak yargıyla bizim aramızda polemiklere giriyordu. Bütün istatistiklere baktığımızda yüzde 63 oranında biz haklı çıkmışız. Gerekçeli kararı görmeden, ayrıntılı değerlendirme yapmamız doğru olmaz. Halkımız, Türk milleti, referandumda yargıyı, yürütmenin emrine sokmayacaktır, buna güveniyoruz.

İki madde referanduma gitmeyecekse... Bizim engellilere, yaşlılara, çocuklara pozitif ayrımcılıkla ilgili bir sorunumuz olabilir mi? Bizim bunlara itirazımız yok. Sorunumuz o iki maddeyle ilgilidir. İki  madde referanduma gitmeyecekse, hayırlı uğurlu olsun.''

DİĞER GÖRÜŞLER

CHP İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek ise ''Kılıç'ın açıklamasına göre iki madde referandum dışı kalacak. CHP'nin esas itirazı, hukuk devletini ihlal eden düzenlemeler şeklinde olduğu için bu iki maddeyeydi. Bu durumda CHP'nin itirazları dikkate alınmış oluyor. Diğer maddelerin referanduma gitmesi halinde evet oyu vereceğimizi söylemiştik'' dedi.

CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin de ''Anayasa Mahkemesi, bir orta yol bulmaya çalışmış. Pratikte çok sağlıklı bir sonuç çıkaracağını zannetmiyorum. Karar beni tatmin etmedi. Biz de üyelerin seçim şekline itiraz ediyorduk, seçim şekli bizim istediğimiz şekilde oldu'' şeklinde konuştu.

CHP Afyonkarahisar Milletvekili Halil Ünlütepe ise ''Sayın Cumhurbaşkanı'nın referanduma sunduğu madde metni, Anayasa Mahkemesince müdahale edilerek, değişiklik yapılıyor. Dolayısıyla iki madde referanduma gitmiyor. CHP'nin dediği gibi iki maddenin dışında halk oylaması yapılıyor. Bu iki maddenin dışında referanduma gidilmesi halinde destek olacağımızı, başından beri söyledik. İstediğimiz oldu. Bu iki maddedeki kısmen iptaller, maddenin tümünün oylanmasını engeller'' değerlendirmesinde bulundu.

AYM'nin kararı MHP'nin kafasını karıştırdı

MHP Genel Sekreteri Cihan Paçacı, Anayasa Mahkemesi'nin, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna ilişkin iptal davasında, Anayasa Mahkemesi ve HSYK ile ilgili bazı maddelerin kısmen iptaline karar vermesi ile ilgili olarak, mahkemenin yetki aşımında bulunduğunu söyledi.

Paçacı, yaptığı değerlendirmede, değişiklik paketinin zaten tartışmalı olduğunu ve sadece ''AK Parti'nin anayasası gibi durduğunu'', ancak buna rağmen kararı referandumda halkın verebilmesi için CHP'ye iptal başvurusunda destek vermediklerini belirtti.

Anayasa Mahkemesi'nin görev ve yetkilerinin Anayasa'da belirtilmiş olduğunu anımsatan Paçacı, mahkemenin değişiklikleri sadece şekil yönünden inceleyebileceğini kaydetti.

Mahkemenin, kamuoyunda ''türban düzenlemesi olarak'' bilinen değişiklikleri, Anayasa'nın değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri ile ilişkilendirdiğini anımsatan Paçacı, gerekçesi henüz açıklanmadığı için son iptallerin neyle ilişkilendirileceğini merak ettiklerini söyledi. Paçacı, ''Anayasa mahkemesi yetki aşımında bulunmuştur'' diye konuştu.

Cihan Paçacı, referandumda ''Hayır'' oyu çıkması için çalışacaklarını da bildirdi.

En ilginç tepki BDP’den geldi

BDP'li Hasip Kaplan, Anayasa Mahkemesinin kısmi iptal kararını değerlendirdi. BDP'li Kaplan, "Anayasa Mahkemesi'nin açıklayacağı gerekçeli karara göre Mahkemenin bu kararını kişisel olarak AİHM'ye taşımayı düşünüyorum" dedi.

Kurtulmuş: Mahkeme senato gibi görev yapıyor

Saadet Partisi Genel Başkanı Numan Kurtulmuş ise, ''Anayasa Mahkemesi, bir kere daha kendisinin TBMM üzerinde, senato gibi görev yaptığını tescilledi'' dedi.

Kurtulmuş, Anayasa Mahkemesi'nin 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna ilişkin iptal davasında, Anayasa Mahkemesi ve HSYK ile ilgili bazı maddelerin kısmen iptaline karar vermesi ile ilgili olarak, yaptığı değerlendirmede, mahkemenin henüz yasalaşmamış hükümleri iptal ettiğini söyledi.

''Anayasa Mahkemesi, bir kere daha kendisinin TBMM üzerinde, senato gibi görev yaptığını tescilledi. Teklif içinden cımbızla ifade çekerek yeni bir yasa yaptı'' görüşünü dile getiren Kurtulmuş, Anayasa Mahkemesi Raportörü Osman Can'ın medyada yer alan ''Anayasa Mahkemesi'nin kararını yok sayın'' yönündeki görüşlerinin uygulanamayacağını ve daha büyük bir karmaşa ortaya çıkaracağını da sözlerine ekledi.

Hukukçular, Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararın hem olumlu hem de olumsuz yönleri olduğunu söyledi. Referandumun önünün açılmasını olumlu bulan hukukçular, Anayasa Mahkemesi'nin esasa girmesini ise anayasaya aykırı buldu.

DEMOKRAT YARGI EŞBAŞKANI OSMAN CAN

Demokratik Yargı Eşbaşkanı Osman Can, "Bu kararın olumlu ve olumsuz yönleri var." dedi. Referandum paketinin, kabul edilmesi durumunda Türkiye açısından tarihi bir adım olacağını belirten Osman Can, yargı mercilerinin politika üzerindeki vesayetinin giderek zayıflamaya başladığını belirtti. Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararın olumsuz yönlerine de değinen Osman Can, Anayasa Mahkemesi'nin esasa giren, anayasayı çiğneyen tutumunun devam ettiğini belirterek "Bunu sineye çekmek mümkün değil. Bu çok ciddi bir anayasa ihlalidir. Anayasa Mahkemesi esasa giremez." diye konuştu. İptal edilen hususları cumhuriyetin nitelikleriyle ilişkilendirmek için roman dünyasında yaşamak gerektiğini ifade eden Can, iptal kararının gerekçesiz açıklanmasıyla da anayasanın çiğnediğini savundu. "Anayasa Mahkemesi'nin anayasayı çiğnediğini görüyoruz. Yarattığı yıkım çok büyüktür." dedi.

HUKUKİ ARAŞTIRMALAR DERNEĞİ BAŞKANI KARAMAN

Hukuki Araştırmalar Derneği Genel Başkanı Avukat Mustafa Karaman ise paketin esasını etkilemeyecek bir karar verildiğini, paketin küçük rötuşlarla halkın önüne gitmesinin önünün açıldığını kaydetti. "Bu karar hukuka güven ilkesine önemli bir katkı vermiştir. Anayasa Mahkemesi, toplumda oluşmuş olan huzursuzluğu gidermiş oldu." ifadelerini kullandı. Referandum karşıtı partilerin bu aşamadan sonra hukuki argümanları bir kenara bırakacağını dile getiren Karaman, "Siyasi argümanlar kullanarak halkı ikna etmeye çalışacaklar." diye konuştu.

AB HUKUKU UZMANI MEHMET ÖZCAN

Avrupa Birliği hukuku uzmanı Mehmet Özcan, "Hukukçuların beklediği bir karar oldu. Referandumun önünü açan bir karar oldu. Tırnak içindeki ifadeler ise demokratik çoğunluğu önemsemeyen statükonun devamını isteyen bir düzenleme oldu." dedi. Muhalefetin referandum sürecini seçim havasına sokabileceğini savunan Özcan, "MHP ve CHP'de bu pakete kabul oyu verecek çok insan var. Halk sandığa giderek bu işin peşini bırakmayacak. Bu süreçte kaos isteyenler de olabilir. Bu süreç çok önemli." diye konuştu.

EMEKLİ YARGITAY SAVCISI GÜNDEL

Emekli Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel, özetle şu değerlendirmeye yaptı: " Anayasa Mahkemesi'nin verdiği kararı son derece olumlu buluyorum. Türkiye'nin önünü açmıştır. Referandumdan bu şekilde kabul oyu çıktığında Türkiye sınıf atlayacaktır. Referandumdan kabul sonucu çıktığını varsaydığımız taktirde 1980 askeri rejiminin yerine demokratik hukuk devletine dayalı bir yapı oluşmuş olacak. Sevinçliyim, umutluyum. Yanılmaktan dolayı son derece sevinçliyim. Ben aksi görüş bildiriyordum. Benim için sürpriz oldu. Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı karşısında mahcup oldum. Biz hukukçular, Anayasa Mahkemesi'nin verdiği son kararlara bakarak endişelenmiştik. Bu endişe yargıyı siyasallaştırma eğiliminde olanlardan kaynaklanıyordu. Kulağı delik olan medyaya bilgi sızmaması da güzel. Pakette devrim niteliğinde düzenlemeler var."

habername-cihan-aa