'Bu kadarını hayal bile edemezdik'

'Bu kadarını hayal bile edemezdik'

Cenevre yakınlarındaki parçacık hızlandırıcısında yapılan deneyler fizik bilimcilerin adeta bir ''veri seli'' elde etmesini sağladı. CERN'in internet sitesinde 'Bu kadarını hayal bile edemezdik' notu dikkat çekti.

 

CERN'deki deneylerde, ışık hızına yakın bir hızla çarpıştırma deneylerinin bu kez kurşun iyonlarıyla yapılması, beklentilerin çok ötesinde bir başarı elde edilmesini, fizik bilimcilerin adeta bir ''veri seli'' elde etmesini sağladı.

Bu son çarpıştırma ile, maddenin ''kuark-gluon plazma'' halinin ortaya çıktığı düşünülüyor. Evrenin ortaya çıktığı Büyük Patlama'nın başlangıcının hemen sonrasında maddenin bu halde olduğu, bu aşamada atomların bile henüz oluşmadığı düşünülüyor. Güneşten bile milyonlarca kat sıcak olan bu aşamada, hızla soğumanın atom altı parçacıkları oluşturduğu varsayılıyor. Bu atom altı parçacıklar da, atomun yapı taşlarından olan proton ve nötronları oluşturuyor. 

Atomu oluşturan ve maddeye kütlesini veren bu atom altı parçacıklar arasında olduğu düşünülen ''Higgs bozonu'' adlı parçacığın varolup olmadığı da, bu deneylerde elde edilen verilerin incelenmesi sonucunda anlaşılacak. CERN'de çalışan bir ekibin sözcülerinden Guido Tonelli, Higgs parçacığının varolup olmadığının, 2011 sonuna kadar anlaşılmış olabileceğini söyledi. Higgs parçacığının, parçacıkların birleşmesi sonucu, maddenin kütle kazanmasını sağlayan kilit önemdeki parçacık olduğu sanılıyor.

Tonelli, uzaydaki derinlik, genişlik ve yükseklik ile zamandan oluşan 4 boyuta ek olarak, çok daha fazla boyutların (paralel evrenlerin) varlığına ilişkin ipuçların da yine gelecek yıl elde edilebileceğini belirtti. Bunun için, hızlandırıcıda 2011'de yapılacak olan daha yüksek enerjili çarpışmalar, daha kolay sonuca gidilmesini sağlayabilecek.

CERN'deki bir başka ekibin sözcüsü Fabiola Gionotti de, CERN'in internet sitesindeki yazısında, ''bir yıl önce, deneylerde bu kadar aşama sağlayabileceğimizi hayal bile edemezdik'' dedi.

Etiketler :