Çocuk Gelişim Uzmanı Şenay Yılmaz, kızma birader, bil bakalım, emlak oyunları, jenga, 100-500 parçalı puzzler, maketler, monopolly, scrabell, tabu, çılgın çubuklar, amiral battı, sudoku, eğitici ve zekayı geliştirici özellikteki özellikte hazırlanmış bilgisayar oyun cdleri, aile içi oynanabilecek oyuncakların öğrencilerin başarı düzeylerini ve zekalarını artırdığını söyledi.

Yılmaz, “Bu oyuncaklar ile başarma ve başarısızlıkla baş edebilme, oyun esnasında strateji geliştirebilmesi ve kendini güdülemeyi öğrenir. Tabii ki bu arada aile içi iletişimin artması çocukta problemli davranışların azalmasını sağlarken kabul edildiğini görmek başarılı olma isteğini arttıracaktır” diye konuştu. Şenay Yılmaz ile çocuğunuzun başarı düzeyini ve zekasını artırma yolları hakkında şu bilgileri verdi:

- Zeka ile başarı arasında bir ilişki var mıdır?

Başarının derecesini belirleyen koyduğunuz hedefin şiddetidir. Zeka olarak baktığınızda ise 60 IQ ye sahip bir çocuk ile 110 IQ sahip çocuğun başarı gösterdikleri konuya göre kıyaslamak daha doğru olacaktır. Yani 60 IQ ye sahip çocuğun dakikada 60 kelime okuması ile 110 IQ çocuğunun dakikada 100 kelime okuması birer hedef ise amaca ulaşmak başarıyı ifade eder. Önemli olan zekayı amaçlı kullanabilmeyi öğrenmektir.

- Öğretmenlerin oynatacakları ne tür oyunlar onların başarısını ve gelişimlerini olumlu etkiler?

Oyun ve oyuncak çocuklar için öğrenmenin gelişiminde kullanılabilecek en etkin araçlardır. Çocuklar yaşayarak, eğlenerek ve grup içinde yaptıkları faaliyetlerden daha çok keyif alırlar. Sınıf için de uygulayacağı bazı oyunlar çocukların başarılı olabilmeleri için gerekli olan sosyal becerileri kazanmasında etkilidir.

Yeteneğini Görün Alkışlayın

- Çocuğun başarısızlık yaşadığı deneyimlerini aza indirgeyerek kısmen yardımlar vererek bunların üstesinden gelebilmeleri konusunda teşvik etmek. Bu saç okşamak, yıldız vermek belki de basit bir aferin bile olabilir.

- Çocuğun öğrenmeye olan ilgisini artırmak için başarılı olduğu alanları keşfedip hem çocuğa hem de çevresine his ettirmelisiniz.

- Çocuğun başarısına yönelik beklentiler geliştirebilirsiniz. “Ayşe bu projede çok başarılı olacağından hiç şüphem yok” gibi  cümlelerle güç verebilirsiniz.

Bilgisayar Haftasonu

Çocuğunuzu televizyon ve bilgisayardan olabildiğince uzak tutmaya çalışın. Günlük 1 saat kullanımı aşmayacak şekilde düzenleme yapın. Bilgisayar oyunlarını hafta sonu oynaması daha iyi olur.

Bırakın Sorsunlar

- En küçük başarıları görüp anında ödüllendirin, takdir edin.

- Soru sormaları için teşvik edin, araştırmacı ruhlarını ayaklandırın.

- Kontrol etme alışkanlığı kazandırmak (Hataların kırmızı kalemle düzeltilmesi yararlı olur) hatalarını daha kolay düzeltmelerini sağlar.

Hedefi Hızlı Değil, Ufak Ufak Artırın

- Kararlı olmayı öğretin, örnek olun. Kararsız mizaca sahip anne babaların çocuklarında da maalesef aynı istikrarsızlık gözlenir.

- Çocuğunuza beklentileriniz yüksek olan hedefler koymayın. Tüm derslerden 100 Alman gerekiyor hedefi hem zor hem de çocuğu strese sokacak bir hedeftir. Bunun yerine bu dönem derslerinde senden olabilecek maksimum başarıyı bekliyorum demek hem çocuğu strese sokmaz hemde iç motivasyonunu arttırır. Eğer çocuğunuzun kapasitesi 70 almaya müsaitse hedefinizi eğer bu yıl derslerinden en az 5 tanesi 80 üzeri olursa istediğin bisikleti alacağım gibi bir hedef çocuğun yıl sonuna kadarki gerekli olan motivasyonunu olumsuz etkilemez.

Oyunla Zeka Küpü Olsun

Kızma birader, bil bakalım, emlak oyunları, jenga, 100-500 parçalı puzzler, maketler, monopolly, scrabell, tabu, çılgın çubuklar, amiral battı, sudoku, eğitici ve zekayı geliştirici özellikteki özellikte hazırlanmış bilgisayar oyun cdleri, aile içi oynanabilecek oyuncaklardır. Bu oyuncaklar ile başarma ve başarısızlıkla baş edebilme, oyun esnasında strateji geliştirebilmesi ve kendini motive etmeyi öğrenir. Tabii ki aile içi iletişimin artması çocukta problemli davranışların azalmasını sağlarken kabul edildiğini görmek başarılı olma isteğini de arttır.

Spor Yapan Çabuk Öğneniyor

- Sporsal aktivitelere daha çok yer verilmeli ve uygulamalara katılım desteklenmelidir. Bu gelecekte iş ve sosyal hayatını da olumlu etkiler. Spor yaparken beyinde salgılanan birçok hormon öğrenmeyi artırmaktadır.

- Ailenizin mevcut soyağacına bakın. Anne-baba ya da yakın akraba çevresinin nelerde daha başarılı oldukları, nelere yatkın oldukları ve davranışları değerlendirilmelidir.

- Düzenli ve sağlıklı beslenmesine dikkat edilmelidir. Zihin gücünü uyaran gıdalara daha fazla yer verilmelidir. Özellikle yeşil yapraklı sebze ve meyveler, ceviz en çok önerdiğim iki gıdadır.

- Ruhsal olarak sakin, dingin ve mutlu ortamlarda bulunmasını sağlayın. Kavga, gürültü, aşırı panik ya da iletişim zayıflığı olan ailelerde çocuk kendini güvende hissedemez. Kendine güven duygusunu artıracak ortamların yaratın, sözlerinizle destek olun başarabildiği konuları vurgulayın.

Elmalar Kızarsın

Sınıfta puanlama tablosu, başarısı artan çocukların elmalarının kızarması (kırmızıya boyanması), ayın öğrencisini seçme, farklı yetenekleri kuvvetli öğrencilere bu alanlarını gösterebilecek sunumlar yaptırılması gibi etkinlikler, çocukların başarılarını vurgular, farkındalığı artırır.

Santranç Zekanın Şahı

- Molalı ders çalışma planı yapması konusunda yönlendirin. Bazen anne ve babalar çocuğunun hiç kalkmadan 1-2 saatte dersini bitirmesini ister. Bu doğru olmaz.

- Satranç strateji geliştirmesini ve birkaç adım sonrasını görebilmesini sağlar, oynaması için teşvik edin.

- Çalışma masasında gereksiz eşyaların (biblo, lamba, bardak vs.) olmasını engelleyin. Aşırı sıcak, aşırı ışık ve dağınık ortam dikkat dağıtır, otokontrolü zorlaştırır.

- Öfke patlamaları yaşadığı zaman engellemeyin.  Böyle durumlarda diyaloğa girmeyin. Sakinleştiği zaman oturup ben dilini kullanarak konuşun.

- Uykusunu aldığına özellikle dikkat edin. Uykusunu yeterince alamayan çocuk huysuz, dikkati dağınık ve keyifsiz olur. En az 8 saat uyumasını sağlayın.

Misafir Kabul Etmeyin

- Çocuğunuz ders çalışırken mutlaka ev ortamınızda da aynı ambiyansı yaratmaya çalışın. Televizyonu kapatın. Gerekirse telefonunuzu sessize alın. Misafir kabul etmeyin.

- Öğrenme stilini fark etmeye çalışın. Görerek mi, işiterek mi, dokunarak mı yoksa yaşayarak öğrenmeyi mi tercih ediyor. Hangi alanları daha baskın ise bu becerilerini baz alan bir çalışma ortamı belirleyin.

- Mutlaka günlük programınız belli olsun. Yemek yeme saati, ödev saati, TV saati, uyku saati.. Bu programa sadece çocuğunuzdan uymasını beklemeyin sizde aynı istikrarı göstererek planlı ve programlı hareket etmeye çalışın.

- Günlük yapması gereken gevşeme ve nefes egzersizlerini öğretin. Her gün ellerden başlayarak tüm vücudunuzun her bölümünü üç dakika kendi kendinize sıkın, kasın ve sonra serbest bırakın. Amaç; vücudun gerginliğini azaltmak, sınav esnasında sinirlerin ve vücudun kasılmasını en aza indirgemektir.

- Hobi geliştirmesini sağlayın. Koleksiyon yapmak, hayvan bakmak, 2000 parçalı puzzle bitirmek ya da bir enstruman çalmak.

Harita, Kroki Okuyan Çocuk Daha Başarılı

- Okulda öğretmenler öğrencilerinin başarısını nasıl artırabilir?

Eğitimin pedagojik kısmının da etkin kullanılması öğrencilerin başarılarını arttıracaktır.  Grafik, şema, harita, kroki okumak oldukça zorlayıcı etkinlikler olabilir. Bu çalışmalarda, istenen bilgiyi yazılı olarak anlatmak, küçük uyarıcı notlar hazırlamak oldukça yararlı olacaktır. Ritim ve müzik de yardımcı olabilir.

Açık ve Net Konuşun

- Tüm yönergelerin açık, net ve direkt verilmesi gerekmektedir. Fazla kullanılan mecazlar, deyimler, espriler ve ironiler akıl karıştırıcı olabilir.

-Arkadaşlık ilişkilerinde empati kurma ve sosyal problem çözme becerileri geliştirilmelidir. Sorunlarla baş edebilme becerileri konusunda yaşanmış öyküler anlatmak faydalı olacaktır.

- Duygularını net ve doğru şekilde ifade etmeleri sağlanmalıdır.

- Beklentilerinizle ilgili esnek olun. Çocuklar daha önce sergilediği bir davranışı bir dahaki sefer sergilemeyebilir.

Sıkıntısını Hafife Almayın

- Çocukların sıkıntılarını asla hafife almayın. Yaşanan öfke krizlerinin, bazen inatçılıkların ve ağlamaların aslında çok net yardım çağrıları olduklarını unutmayın.

- Tehdit ve ceza genelde işe yaramaz. Otoritenin sergilediği ısrarcı ve cezai tutumlarına anlam veremezler ve bu onlarda sadece öfkelerinin büyümesine yol açar.

- Rutininizde olabildiğince değişiklik yapmayın.

- Hafta sonunda okula, okuldan tatile hatta akşamüstünden geceye kadar olan geçişlerde sıkıntı yaşayabilirler. Adapte olmaları için motive edici ödüllendirici çalışmalar yapmak çok etkilidir.

ailem.com