İZMİR (AA) - SÜMEYYE DİLARA DİNÇER - Ankara Büyükelçisi ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, İsrail ile İran arasında yaşanan çatışmalara değinerek, "İsrail'in yeniden tanımlanması gerekiyor, şu an yeniden tanımlanma sürecinde. İsrail ile İran arasında yaşananlar, hepimiz için, 'süre doldu, yeni bir yol açalım' deme fırsatı. Bu yolun anahtarı Türkiye." dedi.

Yaklaşık bir buçuk ay önce ABD'nin Ankara Büyükelçisi olarak görevine başlayan Barrack, İzmir'in tarihi Kemeraltı Çarşısı'nı gezdi, Kızlarağası Hanı'nda yürüyerek esnaf ve vatandaşlar ile sohbet etti.

Han'ın içerisindeki hareketliliği ve canlılığı "Gerçek hayatın kalbi." şeklinde nitelendiren Barrack, "İzmir'in ayaküstü tatlısı" olarak bilinen Şambali'nin tadına baktı, bir dükkana girip, el dokuması halıları inceledi ve bilgi aldı.

Barrack'ın, halı dükkanında pazarlık yaptığı anlar tebessüm ettirdi. Barrack, Türk mutfağında en çok beğendiği yemeğin "kebap" olduğunu söyledi.

Büyükelçi Barrack, Kızlarağası Hanı'nı gezerken, ABD-Türkiye ilişkileri ve Orta Doğu'da yaşanan son gelişmelere ilişkin AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Barrack, kendi zihninde Türkiye'nin bir "illüzyon" olarak yer aldığını ifade ederek, köklerinin eski Osmanlı İmparatorluğuna dayandığını söyledi.

Dedesinin yaklaşık 1900'lerde Osmanlı pasaportuyla ve cebinde 13 lira ile Amerika'ya gittiğini anlatan Barrack, "DNA'mın geldiği yere dönme ayrıcalığına ve onuruna sahip olmak, hem de (ABD Başkanı Donald) Trump adına kıdemli bir diplomat olarak ve tarihi ülkelerden birinde Amerika'yı temsil etmek, gerçekten büyük bir ayrıcalık." dedi.

Barrack, Türkiye'deki görevine başlamak üzere uçaktan indiğinde, şaşkınlık içerisinde olduğunu ve duygusal bir an yaşadığını aktardı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a güven mektubunu sunduğunda ve Anıtkabir'i ziyaret ettiğinde de duygusal anlar yaşadığını ifade eden Barrack, şunları kaydetti:

"(İstanbul) Boğaz'da otururken, Avrupa'dan Asya'ya, Asya'dan Avrupa'ya, suyun aktığı yer boyunca yaşananları düşündüğümde her şey anlam kazanıyor. Hepimiz aslında aynı şeyi istiyoruz. Çocuklarımız için daha iyi bir hayat, umut, ilham, güvenlik ve barış istiyoruz. Bu yüzden burada olmaktan onur duyuyorum, ayrıcalıklıyım, kendimi şanslı hissediyorum. Öğreniyorum, dinliyorum. Bu gerçekten inanılmaz bir macera."

- "Tarihin çok ama çok önemli bir döneminde güvene dayalı kişisel ilişki"

Lahey'de düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında bir araya gelen Trump ve Erdoğan'ın görüşmesine dair konuşan Barrack, Trump ile Erdoğan’ın, ayrıca Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile ABD Dışişleri Bakanı Rubio’nun da iyi kişisel ilişkilere sahip olduğunu söyledi.

Barrack, "Tarihin çok ama çok önemli bir döneminde, iki başkan ve dışişleri bakanları, dört kişi arasında karşılıklı güvene dayalı kişisel bir ilişki, yakınlık ve anlayışla başladı." dedi.

Trump ve Erdoğan arasında iki kez telefon görüşmesi yapıldığını hatırlatan Barrack, böylece aralarında güven ve itimadın oluşmaya başladığını söyledi.

-"Orta Doğu'da diyaloğu değiştirmek liderlik ister"

Büyükelçi Barrack, Orta Doğu ve Yakın Doğu'nun oluşturduğu yeni bir döneme tanıklık edildiğini vurgulayarak, ABD tarafından, Türkiye'nin daima büyük bir NATO müttefiki olarak görüldüğünü kaydetti.

"Türkiye hiçbir zaman büyük bir bölgesel aktör olarak hak ettiği değeri ve önemi tam anlamıyla göremedi." diyen Barrack, Türkiye'nin çevresinde yaşanan çatışmalara ve savaşlara işaret etti.

Barrack, ABD Başkanı Trump ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu durumu diyaloğun değiştirilebileceği bir fırsat olarak gördüğünü ifade ederek, "Orta Doğu'da diyaloğu değiştirmek liderlik ister, güçlü liderlik gerekir." diye konuştu.

Büyükelçi Barrack, "Bu, iki liderin doğrudan birbirine önceliklerini anlattığı ve bölgede (Orta Doğu'da) insanların hayatını nasıl daha iyi hale getirebileceklerini samimiyetle paylaştıkları bir görüşmeydi." dedi.

- "Bence Türkiye, tüm bunların merkez noktası olabilir, Suriye’de gördüğünüz üzere"

NATO'da çekilen aile fotoğrafını anımsatan Barrack, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump'ın yakınlığına işaret etti.

Barrack, iki liderin de birbirini sevdiğini dile getirerek, "Hepimiz, birbirine güvenen iki lidere sahip olduğumuz için muazzam bir fırsatın var olduğu görüşündeyiz. Bu vizyonu nasıl uygulayacaklarını çok iyi bilen Bakan Rubio ve Bakan Fidan var." ifadelerini kullandı.

Orta Doğu'nun içinde bulunduğu kargaşaya bir çözüm arayışının sürdüğünü söyleyen Barrack, "Yüzyıllardır süregelen bir karmaşa var ve bu karmaşa büyük ölçüde Batı tarafından yaratıldı. Batı'nın sürekli müdahale etme çabaları yüzünden." diye konuştu.

Barrack, "Benim için İzmir, Yahudilerin, Müslümanların, Hıristiyanların bir arada yaşadığı, bu toplulukların harmanlandığı bir örnek." diyerek, "bu tüm dünyada ve Orta Doğu'da olması gereken bir durum" değerlendirmesinde bulundu.

Büyükelçi Barrack, "Bence Türkiye, tüm bunların merkez noktası olabilir, Suriye’de gördüğünüz üzere. Suriye'de olanların büyük bir kısmı, Türkiye ve liderliği sayesinde gerçekleşiyor."

- "Yeni nesil için yeni bir diyaloğa ihtiyaç var"

Osmanlı İmparatorluğundaki "millet sisteminin", yüzlerce yıl farklı grupların merkezi sistemde varlıklarını sürdürmelerine imkan verdiğini anımsatan Barrack, yeni nesil için yeni bir diyaloğa ihtiyaç olduğunu, bu diyaloğun savaş olmadığını vurguladı.

Barrack, Türkiye'nin NATO'da, ittifakın ikinci büyük ordusuna sahip olduğunu söyleyerek, "(Türkiye) Sert gücü, hava savunması, genel savunma kapasitesine sahip, bütün unsurlar tamam. Ama en önemlisi, dünyayı tanıyan, çalışkan, olağanüstü bir nüfusa sahip." diyerek, bu küresel başarının ABD Başkanı Trump tarafından görüldüğünü kaydetti.

- "İsrail'in yeniden tanımlanması gerekiyor"

Barrack, İsrail ile İran arasında yaşanan çatışmalara değinerek, "İsrail'in yeniden tanımlanması gerekiyor, şu an yeniden tanımlanma sürecinde. İsrail ile İran arasında yaşananlar, hepimiz için, 'süre doldu, yeni bir yol açalım' deme fırsatı. Bu yolun anahtarı Türkiye." ifadesini kullandı.

(Sürecek)