ABD'DE TELEKULAK KAYGISI

ABD Senatosu İstihbarat Komitesi ABD'nin 11 Eylül saldırısının ardından terörle mücadele kapsamında çıkarılan ve bu amaçla ülke içi istihbarat faaliyetlerinin daha etkin sürdürülmesini de kapsayan 'Patriot Act' olarak adlandırılan yasal düzenlemenin bazı fasıllarının özellikle de 215. faslın geniş bir biçimde yorumlanmasından ötürü ülke içi casusluk faaliyetlerinin keyfe keder hale geldiği kaygısını taşıyor.

Time dergisi, ABD'de kişisel mahremiyete zarar verebilecek hale geldiğinden kuşkulanan bu 'telekulak düzenlemesini' 'Washington sizin cep telefonu verilerinizi topluyor mu?' sorusuyla ele alıyor;

KUŞKULU SENATÖRDEN HEVESLİ CASUS ŞEFİNE

Düzenlemenin 215. faslının geniş şekilde yorumlanması konusu yıllardır ihtilaf konusu imiş. Hatta başkan Obama'nın bu göreve gelmeden önce Patriot Act hükümlerine karşı kuşkulu bir senatör iken zamanla sessiz sakin bir biçimde yönetimiyle birlikte bu hükümleri kucaklayan 'hevesli bir casus şefi' halline dönüştüğü söyleniyor.

ELEŞTİRİ: ADALET BAKANLIĞI GENİŞ BİÇİMDE YORUMLUYOR

Geçen salı senato bünyesindeki istihbarat komitesi çoğunlukla Demokratların oluşturduğu bazı üyelerin kaygılarını değerlendirmek üzere toplandı. Demokratlarların iddiası Adalet Bakanlığı'nın Patriot Act'in 215. faslını geniş bir şekilde ele alması.

'İLGİLİ' GÖRÜLMESİ YETERLİ

Bu fasılda FBI'a herhangi bir mahkeme yetkisi olmaksızın " elle tutulur herhangi bir şeye" el koyma müsadesi veriliyor. Bu 'şeyler', bunlar ülkeyi uluslararası terörizme karşı koruma mücadelesinin bir parçası olduğu müddetçe, herhangi bir kağıt ya da döküman olabilir. FBI bu fasıldan hareket ederek özel bir şirketin verilerini polise teslim etmesini emredebiliyor. Bunun için FBI'ın özel bir ulusal güvenlik mahkemesi olan Dış İstihbarat Gözetim Mahkemesini bilginin terörle mücadele ile "ilgili' olduğunu ikna etmesi yeterli.

OBAMA HÜKÜMETİ KORUMA VAR DİYOR, AVUKATLAR TATMİN OLMUŞ DEĞİL

Obama hükümeti yetkilileri istihbarat mahkemesinin değerledirmesinin kişisel mahremiyeti koruma açısından önemli bir adım olduğunu söylüyor. Mahremiyet avukatları, buna karşın, bunun basmakalıp bir söz olmaktan öteye geçmediği kanısında. "İlgili" tabiri onlara göre epey muğlak. Cato Institute'tan Julian Sanchez'a göre hükümet bu yetkiyi devasa boyuttaki iletişim verisini incelemekte kullanıyor.

SENATÖRLER TEPKİLİ: MASUM AMERİKALININ BİLGİSİ BÖYLE TOPLANIYOR

Time'a konuşan senator Ron Wyden Adalet Bakanlığı'nın 215. faslı çok geniş yorumladığı kanısında. Time'a yaptığı açıklamada Colorado'dan Demokrat Senator Mark Udall daha da ileri gidiyorlar ve hükümetin bir tür ağ gözetimi sağlamak için bu içtihatı kullandığını söylüyor: "Masum Amerikalılların bilgisini böyle topluyorlar" diyor.

OBAMA'NIN GEÇİRDİĞİ DEĞİŞİM

Makalede Obama'nın bu konuda nasıl bir değişim geçirdiğine de yer veriliyor: 2005'te Illinois'ten yeni senatör seçilen Obama o zamanlar 215. faslın durumu çok geniş açıdan ele aldığını söylemiş ve Obama ve bazı senatörler " biz hükümetin, döküman edinirken şüpheli bir terörist ya da casus ile bazı bağlantıları aradıklarına bir yargıcı ikna etmesi gerektiğini düşünüyoruz" ifadeleri yer alan bir metnin altına imza atmışlar.

215. faslın casusluk faaliyetlerini sınırlamak için yapılan çabalar başarısız olunca, geleceğin başkanı 15 Aralık 2005'te hükümetin " okudukları kütüphane kitaplarından yaptıkları telefon konuşmalarına kadar her kişisel kayıta ve kişisel dökümana ulaşmaya dair(avlama amaçlı keşif olarak tanımladığı) gücünü kınamak için senato'da söz almış.

YÖNETİME GELİNCE İŞ TERSİNE DÖNDÜ

Fakat 'Washington'da denildiği gibi, sizin nerede durduğunuz nerede oturduğunuza bağlı'. Kongre Patriot Act'ın yürürlülüğünü bu yıl 25 Mayıs'ta devam ettirmeyi düşündüğü sırada, Obama'nın ulusal istihbarat direktörü James Clapper senato liderlerine 215. faslın devamını teşvik amacıyla bir yazı kaleme aldı.

BİLGİ TOPLAMAK İÇİN EN SON TEKNOLOJİDEN YARARLANILIYOR

Obama yönetiminin ne tür bir "gizli bilgi toplama programı" yürttüğünü söylemek zor. Kişisel mahremiyet avukatları hükümetin bilgi toplamak için en son teknolojik gelişmelerden yararlandığına dair bir mutabakata varmış gözüküyor. (cep telefonları konumları gibi.)

BAHANEYLE BÜYÜK ÇAPTA VERİ TOPLANIYOR

Electronic Frontier Foundation'da - dijital ortamda kişisel mahremiyet haklarını savunan sivil toplum örgütü- yer alan avukat Kevin Bankston " 215 düzenlemelerinin terörist hedeflerle doğrudan alakası olmayan, büyük çapta ileşitim verisinin toplanmasında kullandığını tahmin ediyorum" diyor