ZAGREB/BELGRAD (AA) – Balkan ülkeleri Hırvatistan ve Sırbistan'da WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'ın serbest bırakılması ve ABD'ye iade edilmemesi için gösteriler yapıldı.

Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de Hırvatistan Gazeteciler Derneğince (HND) düzenlenen eylemde "Assange'a özgürlük, basına özgürlük" yazılı dövizler açıldı.

HND Başkanı Hrvoje Zvonko, burada yaptığı konuşmada, yapılanların gazeteciliğe aykırı olduğunu, Hırvatistan'daki gazeteciler olarak Assange'ın serbest bırakılmasını talep ettiklerini belirtti.

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da da Sırbistan Gazeteciler Sendikası (SINOS), Sırbistan Gazeteciler Derneği (UNS) ve Sırbistan Bağımsız Gazeteciler Derneği (NUNS) tarafından düzenlenen gösteriye katılan kalabalık üzerinde "Gazeteciliği savunalım" yazılı basın yelekleri giydi.

- Assange'ın dava süreci

Assange'ın kurduğu WikiLeaks, 2010'da aralarında ABD'nin Irak ve Afganistan'da işlediği suçları da delillendiren çok sayıda gizli belgeyi yayımlamıştı.

ABD'nin casuslukla suçladığı ve iadesini istediği Assange, hakkında tecavüz ve cinsel taciz suçlamalarıyla açılan davalar için İsveç'e iadesi gündemdeyken Haziran 2012'de Ekvador'un Londra Büyükelçiliğine sığınmıştı.

Assange, Ekvador'un Londra Büyükelçiliğinden 11 Nisan 2019'da çıkarılarak gözaltına alınmış ve "kefaletle serbest bırakılma şartlarını ihlal etmekten" tutuklanarak Londra'daki Belmarsh Hapishanesi'ne konulmuştu.

Mahkeme, Assange'ı bu suçtan 50 hafta hapse mahkum etmişti. 50 haftalık cezasını dolduran Assange'ın iade talebi çerçevesinde tutuklu kalmasına karar verilmişti.

Duruşmaların ardından 4 Ocak 2021'de Assange'ın intihar riskinin yüksek olduğu ve ABD hapishanesinde özel idari önlemlere tabi tutulacağı, özellikle de istihbarat topluluğunun kendisine düşman olması nedeniyle "gerçek bir risk altında" olduğu gerekçesiyle ABD'nin iade talebi reddedilmişti. ABD ise karara itiraz etmişti.

ABD, temyizi kazanabilmek için WikiLeaks kurucusunun yüksek güvenlikli hapishanelerde tutulmayacağı ve hapis cezasını ülkesi Avustralya'da çekebileceği taahhüdünde bulunmuştu.

Savunma ekibi ise CIA'in, Assange'ı Ekvador'un Londra Büyükelçiliğinde saklandığı sırada kaçırma ve öldürme planı yaptığına ilişkin haberleri dayanak göstererek can güvenliğine vurgu yapmıştı.

Yüksek Mahkeme, 10 Aralık 2021'de verilen teminatları yeterli bularak alt mahkemenin kararını bozmuş ve Assange'ın ABD'ye iade edilebileceğine hükmetmişti. Bunun üzerine Assange'ın savunma ekibi, davayı Yargıtaya taşımak için Yüksek Mahkemeye izin başvurusunda bulunmuştu.

Yargıtay da 14 Mart’ta verdiği kararla Assange'ın ABD'ye iade edilebileceği yönündeki karara itirazını reddetmişti.

20 Nisan'da da Westminster Sulh Ceza Mahkemesinin iadeye hükmetmesiyle konu nihai karar için İçişleri Bakanı Priti Patel'in önüne gitmişti.

Bakan Patel, 17 Haziran'da Assange'ın ABD'ye iade edilmesi kararını imzalamıştı, WikiLeaks de karara itiraz edeceğini açıklamıştı.