Para piyasaları enteresan zamanlar yaşıyor. Borsalardaki sert satışlar, döviz piyasasında ise sert alışlar dikkat çekici boyuta ulaştı. Bu sert piyasa hareketlerin altından yabancı fonlar çıktı. JP Morgan'ın Vadeli İşlemler Borsası'nda satışa geçmesi, Credit Suisse ve UBS gibi dev fonların hisse senedi satması sonrasında borsa karıştı. Ama yine de en ciddi hareket döviz piyasasında yaşandı. Hisse senedi satarak nakde dönen bu fonlar, parayı yurtdışına çıkarmak için döviz piyasasına girince dolar bir anda hareketlendi ve yeni bir tarihi zirve olan 1.79'a kadar yükseldi.
TÜRKİYE'DEN PARA ÇIKIŞI OLDU
Anılan fon hareketi sonucunda 500 milyon dolara yakın bir paranın Türkiye'den çıktığına dikkat çeken uzmanlar, "Perşembe günü yerli yatırımcılar döviz piyasasında ciddi satış gerçekleştirdiler. Bu satışa rağmen dolar yeni bir zirve hareketine girişti. Dövizdeki bu yükseliş, Londra merkezli fonların hatırı sayılır düzeyde alım yaptığının işaretçisi" diyorlar.
Piyasaları etkileyen diğer unsurlar ise General Motors'un 'iflas edebirim” açıklaması olurken, ABD işsizlik verileri de piyasaları germeye yetti. Kamuoyu ile paylaşılan verilere göre şubat ayı işsizlik oranı, 651 bin kişilik artışla, yüzde 8,1 düzeyine yükseldi. Yüzde 8,1 oranında işsizlik oranının, 1983 yılından buyana en yüksek düzey olduğu belirtiliyor.
Avro bu veriler karşında geçmiş günlere oranla daha dirençli bir görünüm sergilerken, Avrupa para birimlerinde de hafif toparlanmalar görüldü. Kur bazında en kötü performans ise son dönemin en sağlam kalesi olarak anılan Türk Lirası'ndan geldi. Uzmanlar, dövizdeki hareketin sona yaklaştığını düşünüyor. “1.80-1.85'ler psikolojik seviyeler” diyen analistlere göre dolarda ve borsadaki dalgalı seyir önümüzdeki birkaç hafta daha kendini hissettirecek.
YENİ CAZİBE MERKEZİ RUSYA OLDU
Krizde ağır darbe yiyen Rusya, hem mevcut fiyat seviyeleri ile hem de para çekmek için aldığı bir dizi önlem ile yatırım fonlarının yeni adresi oldu. Credit Suisse gibi büyük fonlar, Türkiye'deki portföylerini azaltıp Rusya'ya yöneleceklerini açıkladılar.
YENİ ŞAFAK BU SATIŞIN OLACAĞINI 2 AY ÖNCEDEN YAZDI
Yeni Şafak 21 Ocak 2009 tarihinde yaptığı "Borsalarda hedge fon tedirginliği var" başlıklı haberinde bugün yaşanacaklarla ilgili okurlarını uyarmıştı. Söz konusu haberde "Şubat-mart gibi bir düşüş bekleniyor. Bilindiği gibi hedge fonlar 45 gün öncesinden para çekeceklerini bildiriyorlar. Bu fonların geri ödemelerinden dolayı küresel çapta bir düşüş yaşanma ihtimali yüksek. Türkiye'de de hedge fonlar var. Hedge fonların satışıyla İstanbul Borsası 20-21 binlerde dengelenir. Dolarda ise 1,75 seviyesi görülebilir" ifadelerine yer verilmişti.
Rusya'ya gidiyoruz ama geri geleceğiz
Geçen hafta borsada yaşanan güçlü satışın UBS, JP Morgan ve Credit Suisse tarafından gerçekleştirildiği, borsadan çekilen parayla önce döviz alındığı ve ardınan da bu paranın yurtdışına kaçırıldığı belirtiliyor.Öte yandan Credit Suisse yayınladığı son raporunda, Türkiye'deki portföyünü azaltıp parayı Rusya'ya yatıracağını açıkladı. Kuruluş, buna gerekçe olarak ise Rusya borsasının Türkiye'ye oranla çok geride kaldığını belirtti. Raporda ayrıca “Küresel risk iştahı geri döner de alım başlarsa bir numaralı favorimiz yine Türkiye olacak. Çünkü bankacılık bu ülkede çok sağlam” denildi.
Bu hareket mart ayının sonuna kadar sürer
Merkez Menkul Değerler Araştırma Müdürü Özgür Yurtdaşseven Yeni Şafak'a şunları söyledi; Bir ya da birkaç fon, borsada yüzde 3,78'lik satışın yaşandığı önceki gün, hisse senedi satarak döviz aldı ve Türkiye'den parasını çekti. Bu para çıkışının ne kadarlık bir büyüklüğe sahip olduğunu söylemek zor. Fakat önceki gün yerli yatırımcı 400 milyon dolarlık döviz satışı gerçekleştirdi. Bu satış bile doların yükselişini engelleyemedi. Yani düz bir mantıkla bu yabancı fonun 350-400 milyon dolarlık bir parayı yurtdışına çıkardığına söyleyebiliriz. Ben bu satışların mart sonuna kadar azalan büyüklüklerle devam edeceğini düşünüyorum. Zaten şubat sonu mart başı gibi hedge fonların satışları bekleniyordu. Ben dolarda yolun sonuna gelindiğini düşünüyorum. Yukarıda çok fazla bir marj kalmadı. yukarımızda 1,80 psikolojik seviyesi var. 1,70'lere geri dönebiliriz.
Fonların Türkiye ayarlaması
Uğur Ertürk / Stratejist: “Türkiye son üç aydır, global piyasalardan çok daha iyi bir performans göstermiş, pozitif yönde ayrışmıştı. NewYork borsası Kasım ayındaki en düşüğünün yüzde 12 altına gitmiş, Doğu Avrupa borsaları yüzde 20- 30 daha düşük seviyelere gerilemişken, İstanbul Borsası Kasım dibinin yüzde 11 üstünde kaldı. Son iki gündür gelişen satış, bazı global fonların portföy ayarlamasından ibaret- bizim piyasadaki kağıtlarını satıp Rusya gibi çok düşmüş piyasalara geçiş yapıyorlar. Ama bu geçici bir ayarlamadan ibaret. Çünkü Türk ekonomisinin Doğu Avrupa ülkelerinden çok daha güçlü olduğu ortaya çıktı. Doğu Avrupa bankaları bilançolarının yüzde 60- 80 kısmını AB'den finanse ederken, bizim bankalarımızın yurtdışına bağımlılığı sadece yüzde 10.