Ekseni Güneydoğu Asya'ya taşıyoruz

HANOİ (Vietnam)- Dünyanın her tarafında '68 kuşağı' diye bilinen insanlar için pek çok şeyin sembolüydü 'Vietnam'; Türkiye'de Amerikan gemileri protesto edilip tesisleri önünde barikat oluşturulurken "İki, üç daha fazla Vietnam" diye bağırırdı sosyalist gençler; Vietkong militanlarının emperyalizme geçit vermeyeceğinden hareketle...

Vietnam Amerika'ya teslim olmadı, 1975'te son Amerikan askerinin gidişini gördü Vietnamlılar; ancak şimdilerde yakınlık kurmak istedikleri ve ihracat-ithalât rakamlarında diğerlerinin önüne geçtiği için sevindikleri ülke Amerika... Hâlâ tek parti yönetimi var burada ve komünizm hâlâ rejimin ideolojisi, ama kapılar eskiden kovulan ve vatandaşlıktan çıkartılan işbirlikçilere sonuna kadar açık tutulduğu gibi, günlük işleyişte ideolojiye de pek yer yok.

Hep aynı kadroyu işbaşında tutmayı başaran tek parti rejimi, parti eliyle ülkeyi kalkındırmaya çalışıyor.

Yıllardır yüzde 6'nın aşağısına düşmeyen kalkınma hızıyla pek çok ülkenin iştahını kabartıyor Vietnam. Her yıl bir yerlerde yaptığı toplantısı protestolarla karşılanan dünya kapitalizminin çatı örgütü World Trade Organization'a (Dünya Ticaret Örgütü) Vietnam da 2007'den beri üye.

Talihsiz bir ülke burası: Asırlar boyu Çin'in doğrudan veya dolaylı tahakkümü altında kaldıktan sonra 1859'da Fransızlar tarafından işgal edildi. İkinci Dünya Savaşı'yla meşgul Fransa'yı ülkeden kovmayı başardı Vietnamlılar, arada saldıran Japonları da mağlup etti, güneyde komünistlerin hakimiyet kurmasını tehdit görüp rejimi devirmek amacıyla asker gönderen Amerika'ya da yıllarca direndi. 1976 yılından beri, kuzey ve güney, 'Sosyalist Vietnam Cumhuriyeti' bayrağı altında birleşik.

Ak Parti hükümetinin Vietnam'da bir diplomatik temsilcilik açma ihtiyacı duyması elbette ilginç bir gelişme. Karşı taraftan da aynı ilgiyle cevaplanan bu yakınlaşma şimdilerde daha çok ekonomik alanda etkisini hissettiriyor. İki ülkenin ticaret hacmi kısa zamanda 600 milyon doların üzerine çıktı. Dünyanın öndegelen pirinç ve kahve üreticilerinden Vietnam'dan bu iki kalem dışında daha çok ucuz mallar ithal ediyoruz.

Yakınlaşma ticaretten başka alanlara da kayıyor. Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi üyeliğine destek veren ülkeler arasındaydı Vietnam. Türkiye son toplantısını Hanoi'de yapmakta olan bölgesel kalkınma örgütü ASEAN'a gözlemci üye oluyor; Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu katılımın kesinleşeceği oturumda bulunmak üzere burada. Davutoğlu güne Vietnam Cumhurbaşkanı Nguyen Minh Triet'i ziyaretle başladı. ASEAN'ı oluşturan ülkelerin dışişleri bakanlarının zirveye alternatif olarak tasarladıkları en önemli etkinlik de, Ahmet Davutoğlu ile buluşup görüş alış-verişinde bulunmak...

Size de ilginç gelebilir; Türkiye'den kendi ulusal sorunlarının çözümünde yardım isteyen ülkeler arasında ASEAN üyesi Filipinler de bulunuyor. Çok uzun yıllardan beri ülkenin başını ağrıtan Mindanao merkezli Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi (MNLF) veya Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) diye bilinen örgütün yürüttüğü ayaklanmanın sona erdirilmesi için Türkiye de çaba gösteriyor. Filipinler yönetimi uzlaşmaya varmada Türkiye'nin rolü olabileceğine inanıyor.

'Eksen kayması' konusunun güncelliğini kaybetmediği günümüzde dış politikanın 'sosyalist' Vietnam'ı da kapsayacak kadar Doğu'ya uzanması ve Güneydoğu Asya ülkelerinin çatısı altında birleştiği ASEAN ile yakından ilgilenilmesi yeni bir gerçek.

Önceki ve Sonraki Yazılar