Bizim medeniyetimiz tam manasıyla “Vakıf Medeniyetidir”. Vakıf denildiği zaman aklımıza hemen gelenler dışında her konuda ve belki de hiç duymadığımız alanlarda vakıf kurulmuştur. Vakıf kültürü insana, hayvana, çevreye, kültüre dair hayatın her cephesinde kendisine bir “hizmet” alanı bulmuştur...

İşte tarihimizde belki de hiç duymadığınız Vakıf örnekleri:

• Sokak Hayvanlarına Ekmek Veren Vakıf(Hacı Mustafa Oğlu Hacı Mustafa Vakfı/1778/İstanbul)
• Hastalara Evinde Bakım Hizmeti Sunan Vakıf (Germeyan Oğlu Yakup Çelebi Vakfı/1888/Kütahya)
• Duvar Yazılarını Silen Vakıf (Mehmet Han-ı Sani Murad Han-ı Sani -Fatih Sultan Mehmet- Vakfı/1470/İstanbul)
• Kızlara Çeyiz Hazırlayan Vakıf (Mehmed Esad Efendi Bin Ahmed Efendi Vakfı/1845/İstanbul)
• Bulaşıcı Hastalıkları Tedavi Vakfı (Hattab Bin Mehmed Hattab Bin Sahib Ahmet Vakfı/1321/Sivas)
• Çeşme Tamir Ettiren Vakıf (Mığdıs Kiregos Vakfı/1860/Amasya/Gümüşhacıköy)
• Şehid Ve Sahabe Türbelerini Tamir Eden Vakıf(Gümrük-i Kebir Emini Osman Ağa Vakfı/1832/Kayseri)
• Fakirlerin Vergisini Ödeyen Kadın Vakfı (Ümmühani Binti Durak Efendi Vakfı/1708/Varna)
• Halkın Ve Yolcuların Hayvanlarını Sulayan Vakıf (Lütfi Paşa Bin Abdülmuin Vakfı/1544/Aydın/Tire)
• Yol Güvenliğini Sağlayan Vakıf (Hasan Paşa Vakfı/1705/Antakya)
• Öğrencilere Piknik Yaptıran Vakıf (Fatma Hanım Sultan Binti Melek Ahmed Paşa Vakfı/1716/İstanbul)
• Doktorların Güzel Huylu Olmasını İsteyen Vakıf (Keykavus Bin Keyhüsrev Bin Kılıçarslan Vakfı/1221/Tokat)
• Köye Gelen Misafirleri Ağırlayan Vakıf (Mustafa Bin Ömer Vakfı/1757/Edemit)
• Güvercinhane Yaptıran Vakıf(Mehmed Bey Bin İbrahim Bey Vakfı/1707/Bursa)
• Leylekleri Koruyan vakıf (İbrahim Ağa Bin Abdullah Vakfı/1889/Ödemiş)

Yaz yaz bitmez... Bunlar sadece benim seçtiklerim...

Son verdiğim örnek “Leyleklerin” korunmasına ilişkin bir vakıf örneği... Bilerek bu örnekle bitirdim listeyi. Girişte kullandığım fotoğraf ve yazımıza ilham olan konu tam olarak da bu...

Mehmet Salih Arslan’ın varlığından bir TRT belgeseli ile haberdar oldum. 

Mehmet Salih Arslan Diyarbakır’ın Çınar ilçesi Ayveri köyünde yaşayan “Kuşçu” lakaplı bir çoban. 

Seksen koyun ve keçisi ile birlikte zamanın çoğunu dağlarda geçiren Mehmet Salih Arslan’ı köylüleri “değişik biri” diye tarif ediyorlar...

Mehmet Salih Arslan hayvanlara merhameti ve düşkünlüğü en önemli özelliği. Yazın sıcak günlerinde köpeğinin patileri sıcak taşlarda yanmasın diye çorap giydirmesine kadar ilginç yaklaşımları var. Ancak O’nun en önemli özelliği leyleklerin korunması için verdiği örnek mücadele...

Kuşçu Mehmet tam 26 yıldır yaşadığı zorlu coğrafyada bir mimar titizliği ile 6-7 metre yükseklikte taştan kuleler yapıyor. Leylekler için bu kuleleri yaparken 10 kiloluk balyozuyla kırdığı taşlardan başka bir malzemesi ya da aleti de yok...

Kuleleri yapmakla yetinmeyen Mehmet Salih topladığı çalı çırpılarla yuvalarını yapmalarına da yardım ediyor. O’nun gayreti leyleklerin sayısını da arttırmış. Duygularını şu cümlelerle ifade etmiş: “Leylekler buralara geliyorlar ama yuvaları olmadığı için çok zorlanıyorlar. Bazıları elektrik direklerine yuva yapıyor, elektrik akımına kapılıp telef oluyor. İçim elvermedi ve taşlarla kule yaparak onlara yuva yapmaya başladım. Bahar aylarında geliyorlar ve hiç zorlanmadan yuvalara konup kuluçkaya yatıyorlar. Yaz ayları bitince de göç ediyorlar. Bu kuleleri yaptıktan sonra buraya gelen leyleklerin sayısı arttı.”

Dünya Mehmet Salih gibi iyi insanların yüzü suyu hürmetine ayakta duruyor. Vakıf kavramı çok özet: Bir malın ebedi olarak bir amaca tahsis edilmesi olarak ifade edilir. Mehmet Salih’in ne bir vakıf senedi var ne de tahsis ettiği bir kaynağı... Ama gönül sermayesi ve emeğiyle leylekler için bir “vakıf insan” olmuş. Tıpkı ömrünü rahmetli oğlu Yahya için orman yapmaya adamış emekli öğretmen Rahim Demirbaş gibi, yıllardır kayığını ve tuttuğu balıkları aynı leylekle paylaşan Gölyazı’lı Balıkçı Adem gibi..ve diğerleri gibi...

Gönlü “Vakıf” olan bu insanları sayılarının artması dileğiyle...

unaltelekom@gmail.com