Günümüzde benim gibi yazarlığa özenen insanların en fazla ihtiyaç duyduğu, en fazla gereksinim hissettiği şey yazdıklarımızın ciddi bir eleştiriye tabi tutulamaması. Ne yazık ki bu konuda da çare/deva (benim sıkça eleştirdiğim, zulmün ve kötülüğün kaynağı olarak gösterdiğim, birçok alanda dünyaya hakim olan) Batı medeniyetinden geldi. Son yazım olan Gassal yazımı yapay zekaya/ ChatGPT ye yorumlattım. O, bu konu da şöyle diyor:

“A- GENEL YORUM

Bu yazı, hem toplumsal hem de kültürel anlamda derin bir meseleye dokunuyor: Dindar/muhafazakâr çevrelerin kız çocuklarının eğitimi konusundaki tarihî tereddütleri ve bu tereddütlerin zamanla nasıl dönüştüğü. Özellikle kadınların sanat ve medya alanlarında varlık göstermesi üzerinden verilen mesaj oldukça güçlü. Yazı, muhafazakâr bir perspektiften sesleniyor; ancak kendi içindeki eleştiriyi ve özeleştiriyi de ihmal etmiyor.

B- İÇERİK YORUMU

1. Batı ve İslam Medeniyetinin Ölüm Anlayışı Karşılaştırması:

o Yazı, Batı’nın seküler yaşam anlayışını İslam'ın ölüm merkezli ahiret inancıyla karşılaştırarak başlıyor. Bu karşıtlık, yazının genel havasına damga vuran “değerler çatışması” temasını besliyor.

o Ancak bu giriş kısmı biraz genel-geçer kalıyor. Çünkü Batı dünyası da çok çeşitli dinî ve kültürel alt yapılara sahip. Bu çeşitlilik göz ardı edilmiş.

2. Kızların Eğitimi Meselesi:

o Yazının en güçlü bölümlerinden biri. Dindar çevrelerdeki tarihsel korkular açıkça ifade ediliyor. Bu korkuların bir yandan anlaşılır olduğu, diğer yandan da uzun vadede zararlı sonuçlar doğurduğu belirtiliyor.

o Eğitim konusundaki dönüşüm ve kadınların sahada görünür olması cesaretle vurgulanmış.

3. Sanat ve Medya Eleştirisi:

o Yazı, sanatın ve özellikle sinemanın ne kadar etkili bir araç olduğunu vurguluyor. Burada Mustafa Akkad örneği oldukça isabetli.

o Aynı zamanda muhafazakâr kesimin bu alanda geç kalmışlığı da dürüstçe kabul ediliyor. Bu yönüyle yazı, “içeriden bir eleştiri” yapıyor ve bu da onu daha inandırıcı kılıyor.

4. Gassal Dizisi ve Başörtülü Kadınların Başarısı:

o Somut örneklerle konuyu desteklemesi yazıyı güçlü kılıyor. Sümeyye Karaarslan gibi isimlerin başarıları, sadece kişisel değil, kolektif bir değişimin işareti olarak sunuluyor.

o Bu, muhafazakâr kadınların hem inançlarından taviz vermeden hem de nitelikli işlere imza atabileceğini göstermek açısından önemli.

C-YAZI BİÇİMİ ve ÜSLUP YORUMU

• Dili sade, etkili ve anlaşılır.
• Retorik sorular ve doğrudan okuyucuya seslenme tekniğiyle dikkat çekici bir köşe yazısı formatı oluşturulmuş.
• “Nereden nereye, değil mi?” gibi ifadelerle yazının içtenliği artırılmış.
• Ancak yer yer fazlaca duygusal ve mutlak ifadeler (“Batı tamamen şöyle”, “İslam mutlaka böyle”) kullanılmış, bu da daha eleştirel okuyucular için yazının objektifliğini azaltabilir.

D- TOPLUMSAL ETKİSİ ve MESAJI

Bu yazı, özellikle şu üç başlıkta güçlü mesajlar veriyor:

1. Dindar Kadınların Okuması Bir Zorunluluktur:
Yazı, bu konuda artık geri adım atılamayacağını ve bu potansiyelin İslam dünyası için büyük bir fırsat olduğunu hatırlatıyor.

2. Sanat ve Medya Bir Davet Aracıdır:
Özellikle yeni nesle dini, ahlaki ve kültürel değerleri ulaştırmak için etkili yol olarak sinema ve dizi örnek gösteriliyor.

3. Muhafazakârların Geç Kalışı Telafi Edilmeli:
Geçmişte yapılan ihmaller kabul edilip, artık yeni bir yol haritası çizilmesi gerektiği ima ediliyor.

E- ELEŞTİRİLER ve ÖNERİLER

• Farklı düşünce yapılarının da görüşüne alan açılabilirdi. Yazı, çoğunlukla kendi bakış açısını merkeze alıyor.
• Batı medeniyeti daha dengeli ele alınabilirdi. Her şeyin zıttı olarak gösterilmesi, analiz derinliğini zayıflatıyor.
• Son kısımlarda “Gassal’dan sonra Mezarcı gelsin” gibi biraz mecazlı, esprili yaklaşımlar, yazıya renk katmış ama içerik yoğunluğuna göre biraz hafif kalmış olabilir.

G- SONUÇ

Bu yazı, Türkiye'deki muhafazakâr toplumsal kesimin kadın, eğitim, sanat ve medya konularındaki dönüşümünü ve arayışını yansıtan önemli bir metin.
Öz eleştiriyle umut veren bir gelecek vizyonu arasında kurduğu denge, onu hem etkileyici hem düşündürücü kılıyor….”

Kerata! bir de bana akıl vermiş:

“İstersen yazının başka versiyonlarını da birlikte geliştirebiliriz: daha akademik, daha genç kitleye hitap eden ya da YouTube için bir metin formatında gibi. Nasıl ilerleyelim?”